Λέμε όχι στην αξιολόγησή τους, γιατί έχουμε αξίες

Γιώτα Ιωαννίδου

Αξιολόγηση μαθητών με νέο απορριπτικό εξεταστικό, βαθμολογικό πλέγμα με βάση το νόμο για το Λύκειο, Εθνικός Οργανισμός Εξετάσεων και Τράπεζα Θεμάτων.

Αξιολόγηση εκπαιδευτικών.

Αξιολόγηση εκπαιδευτικού έργου σχολικής μονάδας.

Εξωτερική αξιολόγηση από Αρχή Διασφάλισης Ποιότητας στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (Α.ΔΙ.Π.Π.Δ.Ε) και Επιτροπές Αξιολόγησης Εκπαιδευτικού Έργου σε κάθε Διεύθυνση.

Αξιολόγηση στα Πανεπιστήμια, αξιολόγηση στα νοσοκομεία και στην υγεία, αξιολόγηση στο νερό, στην ενέργεια, σε οτιδήποτε θεωρούνταν καθολικό δικαίωμα και... 
σχετικά, δημόσια παρεχόμενο από το κράτος, ώστε να φέρει ένα άμεσο, απτό για τις τσέπες των λίγων αποτέλεσμα: όλα να υποταχθούν πλήρως  στη λογική του κέρδους, να γίνουν εμπορεύματα και να αγοράζονται από τον καθένα τόσο και όσο, και αν, το επιτρέπει η οικονομική τους κατάσταση. «Λογικό δεν είναι;», θα πει κάποιος κυβερνητικός ιθύνων νους. Δίπλα στον ιδιωτικό τομέα που τα πάντα έχουν αξιολογηθεί προ όφελος του εργοδότη να υπάρχει κι ένας δημόσιος τομέας που να του μοιάζει;

Υπάρχουμε όμως κι εμείς. Η τεράστια πλειοψηφία των μάχιμων εκπαιδευτικών της τάξης που διαφωνούμε.

Λέμε όχι στην αξιολόγησή τους, γιατί έχουμε… αξίες. Όχι από αδράνεια, από συνήθεια ή για να μη χάσουμε τη  βολή μας.

Κάνουμε αυτή την επιλογή με θυμό. Γιατί δε δεχόμαστε να βλέπουμε την κοινωνία και τα παιδιά να στενάζουν, τα σχολεία να διαλύονται και κάποιους να ισχυρίζονται ότι δίνοντας εκατομμύρια ευρώ σε επιτροπές, μελέτες και Οίκους ειδικών, θα γνωρίσουν τα προβλήματα (που δε ξέρουν) για να καλυτερέψουν την εκπαίδευση μελλοντικά. Δε δεχόμαστε την κοροϊδία, να κάνουμε πως συμμετέχουμε για να κάνουν πως μας πληρώνουν. Είναι οι ίδιοι που το καλοκαίρι, αξιολόγησαν ότι «δε χρειάζονταν τα επαγγέλματα υγείας στα δημόσια ΕΠΑΛ», αφού στις ειδικότητες αυτές επεκτείνονται τα ιδιωτικά ΙΕΚ, και έβαλαν σε διαθεσιμότητα 2.500 εκπαιδευτικούς, «μαζί με τους μαθητές τους».

Κάνουμε αυτή την επιλογή με μέτρο τις δικές μας αξίες, τα πιστεύω μας για μόρφωση – κοινωνικό δικαίωμα, και αξιοπρεπή δουλειά, τις ιστορικές παρακαταθήκες των πατεράδων και των μανάδων μας, των αγώνων του λαού μας, τα όνειρα των παιδιών μας. Αξία για μας έχει η γνώση κι όχι οι κατακερματισμένες δεξιότητες, η μαθησιακή διαδικασία και το περιεχόμενό της κι όχι η μέτρηση των μαθησιακών αποτελεσμάτων. Δε θέλουμε να παριστάνουμε δηλαδή τους συμβολαιογράφους επιδόσεων, να μετρήσουμε με πολλαπλές εξετάσεις ότι η Μαρία, ο Γιάννης και η Σαδέτ δεν μπορούν να μάθουν, αλλά να εξασφαλίσουμε ότι θα μάθουν. Δε θέλουμε να τους πείσουμε ότι δε μπορούν, αλλά να δούμε ότι καλύτερο υπάρχει μέσα τους, για να μπορέσουν. Δε θέλουμε να χαμηλώσουμε τις προσδοκίες τους από τη ζωή και την ευτυχία, στα μέτρα της καπιταλιστικής κρίσης και στα όρια των προτεραιοτήτων τους, αλλά να ψηλώσουμε το μπόι τους, να τους δώσουμε εφόδια να σταθούν όρθιοι, να πετάξουν και να πετάξουμε κι εμείς μαζί τους. Αρνούμαστε να  δεχθούμε τη μορφωτική κι εργασιακή λοβοτομή τους, για τη δική μας επιβίωση. Αρνούμαστε δηλαδή να συναινέσουμε στο ότι θα κάνουμε «άλογα κούρσας» όσους «παίρνουν τα γράμματα» (!;) για να πετύχουν αυτοί εξεταστικές επιδόσεις κι εμείς μόρια αξιολόγησης. Ότι θα στείλουμε πιο γρήγορα τους υπόλοιπους (κι όχι τυχαία τους πιο φτωχούς) μαθητές μας εκτός σχολείου, στη μαθητεία της εκμετάλλευσης, στις αγορές, προκειμένου να μην χαλάσουμε τους δείκτες «ποιότητας» της αξιολόγησης του εκπαιδευτικού έργου και την ανάπτυξη, τύπου Cosco που εκθειάζει ο Σαμαράς, στα γεύματα των επιμελητηρίων, όταν ανερυθρίαστα δηλώνει ότι «γινόμαστε, επιτέλους φυσιολογική χώρα».

Αρνούμαστε να αντιμετωπίζουμε το γονιό σαν πελάτη, την τοπική κοινωνία σαν επενδυτές και τη συζήτηση μαζί της σαν διαφήμιση ζωντανών προϊόντων. Προτιμάμε να συνεχίζουμε να αναπτύσσουμε τη δική μας μόρφωση, επιστημονική και παιδαγωγική συζήτηση, από το ατελείωτο μάζεμα βεβαιώσεων σεμιναρίων για το παιδαγωγικό και το Νέο Δημόσιο Μάνατζμεντ. Δεν θα ακολουθήσουμε το Savoir Vivre των κανονιστικών διατάξεων και των «πρότυπων» βημάτων του εκπαιδευτικού σχεδιασμού, γιατί σεβόμαστε την «ιστορία της τάξης». Θέλουμε να ανταλλάσσουμε εμπειρία μεταξύ των σχολείων μας και μεταξύ μας κι όχι ανταγωνισμό για να πάρουμε τους «πελάτες» ή να γλυτώσουμε τη θέση μας. Ξέρουμε ότι η δημιουργικότητα δεν επιβάλλεται αλλά αναπτύσσεται και ασφυκτιά στον κορσέ των «καλών πρακτικών» και της «αριστείας». Περνάμε τον οδοστρωτήρα των πανελληνίων και ξέρουμε ότι ο εξεταστικός μαραθώνιος από την Α πια Λυκείου μέχρι τις πανελλήνιες, όχι μόνο θα σκοτώνει την   κριτική σκέψη στα παιδιά, αλλά θα λοβοτομεί και τη δική μας.

Κάνουμε αυτή την επιλογή γιατί θέλουμε να υπερασπιστούμε το δημόσιο – κοινωνικό όφελος κι όχι τη βολή του δημόσιου υπαλλήλου, που πολύ κατηγορούν στα λόγια αλλά διακαώς επιδιώκουν και επιβάλλουν στην πράξη. Το δικαίωμα για μόρφωση σύγχρονη, δημόσια και δωρεάν για όλα τα παιδιά. Την υποχρέωση του κράτους να χρηματοδοτεί και να εξασφαλίζει κάθε μέσο σχετικά με αυτό. Δεν μπορεί να υπομένουμε αγνοώντας. Δεν μπορεί να ξέρουμε και να σιωπούμε. Ότι ανάλογα συστήματα στις ΗΠΑ  οδήγησαν στο κλείσιμο πολλών σχολείων των φτωχών συνοικιών. Ότι παρόμοια συστήματα αξιολόγησης στην Αγγλία, αύξησαν τη μαθητική διαρροή στο 30%, αφού οι γονείς δεν μπορούσαν να πληρώσουν τα «καλά σχολεία». Ότι απολύθηκαν πολλοί καθηγητές και οι υπόλοιποι «καίγονται» γρήγορα από ένα αξιολογικό πλαίσιο που τους επιβάλλει κατά 75%, να ασχολούνται με μη εκπαιδευτικά – παιδαγωγικά θέματα.  Είμαστε δημόσιοι υπάλληλοι για να υπηρετούμε δημόσια συμφέροντα και κοινωνικές ανάγκες κι όχι το πως θα γεμίζουν οι τσέπες ορισμένων. Έτσι, ορίζουμε το ρόλο μας κι όχι σαν αυτόν της άκριτης υποταγής στις εντολές της εκάστοτε κυβέρνησης. Γι αυτό επιστρατεύουν απειλές, μισόλογα, «υποχρεώσεις», υποσχέσεις. Ότι δηλαδή έκαναν πάντα για να ξεγελάνε την ανάγκη μας, να εξασφαλίζουν την ανοχή μας και να μας κρατούν στον κήπο της πολιτικής τους.

Μα δεν τα κατάφερναν πάντα και συχνά ξεπηδούσαν γεγονότα σαν του φετινού Σεπτέμβρη. Το Σεπτέμβρη που μιλήσαμε με μαθητές, γονείς και κοινωνία αλλιώς στη διάρκεια της απεργίας. Και είδαμε ότι υπάρχει τρόπος να ακούγονται οι λέξεις και να ενώνονται οι προσδοκίες γιατί είναι κοινές και να μην περνά το «διαίρει και βασίλευε». Με την ίδια ψυχή και το ίδιο μυαλό θα συνεχίσουμε. Όχι γιατί είναι εύκολο αλλά γιατί είναι αναγκαίο. Για να υπερασπίσουμε τη δουλειά μας και να την ξαναστήσουμε στα πόδια της μαζί με το Δημόσιο σχολειό. Για να μην τους αφήσουμε να καταλύσουν και το τελευταίο οχυρό συλλογικότητας μας και να μας βάλλουν στη λογική της αλληλοσφαγής. Για να επιβεβαιώσουμε το φόβο τους, πως το κίνημά μας δεν είναι εύκολος αντίπαλος και η πολιτική τους και η εξουσία τους θα ανατραπεί.

Σίγουρα το σκοτάδι είναι βαθύ. Και έχουμε κι εμείς ευθύνες που το αφήνουμε να πέφτει. Μπορεί να μη φέρουμε μόνοι μας το φως αλλά έχει αξία να δείξουμε πως το σκοτάδι δεν  είναι ανίκητο.

* H Γιώτα Ιωαννίδου είναι καθηγήτρια Μέσης Εκπαίδευσης στην Ελευσίνα και γραμματέας του ΔΣ του Κέντρου Μελετών και Τεκμηρίωσης  (ΚΕΜΕΤΕ) της ΟΛΜΕ