Κόκκινες γραμμές και απαιτήσεις

Του Σταύρου Λυγερού

Η ψήφιση του δεύτερου Μνημονίου στις αρχές του 2012 είχε προκαλέσει μεγάλα ρήγματα στις Kοινοβουλευτικές Ομάδες του ΠΑΣΟΚ και της Ν. Δ. Οι κάλπες του περασμένου Μαΐου, μάλιστα, κατέδειξαν ότι τα ρήγματα προκλήθηκαν πρώτα στις εκλογικές βάσεις και μετά έκαναν μετάσταση στο επίπεδο των βουλευτών.

Το Μνημόνιο, λοιπόν, τρώει τα παιδιά του! Δεν θα μπορούσε, άλλωστε, να συμβεί και διαφορετικά. Oταν το κλεπτοκρατικό μοντέλο της πλασματικής ανάπτυξης κατέρρευσε, συμπαρέσυρε και το ανομολόγητο κοινωνικό συμβόλαιο ανάμεσα στην άρχουσα τάξη και τη μικρομεσαία θάλασσα. Η κατάρρευση του δικομματισμού, λοιπόν, ήταν αναπόφευκτη.

Οι εκλογές του Ιουνίου ανέδειξαν νέο συσχετισμό δυνάμεων και νέες.....διαχωριστικές γραμμές. Οι «μνημονιακοί» σχημάτισαν κυβέρνηση στη βάση μιας προγραμματικής συμφωνίας, η οποία, όμως, μαζί με την επαναδιαπραγμάτευση, παραπέμφθηκε στις ελληνικές καλένδες. Την κυβερνητική ατζέντα καθορίζουν σχεδόν αποκλειστικά οι απαιτήσεις της τρόικας.

Για να εξασφαλίσει τη δόση, ο πρωθυπουργός εμφανίζεται διατεθειμένος να δώσει όσα του ζητούν οι δανειστές. Οι Βενιζέλος και Κουβέλης, όμως, διαπιστώνουν ότι η ταύτισή τους με τα Μνημόνια αποδομεί τα κόμματά τους και διχάζει τις Κοινοβουλευτικές Ομάδες τους. Γι’ αυτό ακριβώς επιζητούν απεγνωσμένα μία διαπραγματευτική «νίκη» για να την «πουλήσουν» στους ψηφοφόρους.

Λόγω της θητείας του ως υπουργός Οικονομικών και όχι μόνο, ο Βενιζέλος δεν έχει περιθώρια να προβάλει αντίσταση. Δεν ισχύει το ίδιο, όμως, για τον Κουβέλη. Είναι αλήθεια ότι η ΔΗΜΑΡ «έχει καταπιεί την κάμηλο και τώρα διυλίζει τον κώνωπα». Δεν είναι η πρώτη φορά, όμως, που η αντίσταση προβάλλεται σ’ ένα δευτερεύουσας σημασίας ζήτημα, επειδή γενικά δεν πάει άλλο.

Η τρόικα έκανε μικροϋποχωρήσεις στα επίμαχα εργασιακά, για να δώσει πρόσχημα στον Κουβέλη να κάνει πίσω. Από τη στιγμή που δεν τις θεώρησε ικανοποιητικές και δήλωσε ότι δεν θα ψηφίσει τα επίμαχα, αναπτύχθηκε μία πολιτική δυναμική με άγνωστη κατάληξη. Εάν η ΔΗΜΑΡ κάνει τώρα πίσω, θα αυτοκτονήσει πολιτικά.

Από την άλλη πλευρά, ούτε η τρόικα θέλει να υποχωρήσει. Οι επίμαχες απαιτήσεις της είναι δευτερεύουσας σημασίας. Δεν θέλει να τις αποσύρει, όμως, για να μη δημιουργηθεί προηγούμενο. Μέχρι τώρα, οι απαιτήσεις της προκαλούσαν αντιδράσεις, αλλά τελικώς ψηφίζονταν χωρίς εκπτώσεις. Εάν τώρα τις αποσύρει, θα αποδειχθεί πως όταν χαράσσονται κόκκινες γραμμές και υπάρχει πολιτική βούληση, οι δανειστές υποχωρούν.

Τόσο η τρόικα, όσο και οι άλλοι δύο κυβερνητικοί εταίροι δεν θέλουν μια τέτοια εξέλιξη: Πρώτον, επειδή θα ακύρωνε το εκβιαστικό δίλημμα που συνεχώς θέτουν στον ελληνικό λαό: ή ψηφίζουμε ό, τι μας ζητάει η τρόικα, για να πάρουμε την εκάστοτε δόση, ή χρεοκοπούμε και μας διώχνουν από το ευρώ. Δεύτερον, επειδή η Ν. Δ. και το ΠΑΣΟΚ θα εμφανίζονταν ως κόμματα που λένε «ναι», ενώ θα μπορούσαν να πουν «όχι».

Αυτός είναι ένας ακόμα λόγος που με τη σύμφωνη γνώμη του Βενιζέλου ο Σαμαράς έχει επιλέξει το νομοσχέδιο με το πακέτο μέτρων να ψηφισθεί ως ένα άρθρο, ώστε να μη δοθεί η δυνατότητα για επιμέρους διαφοροποιήσεις. Για να επαναφέρουν τη ΔΗΜΑΡ στο «μαντρί» χρησιμοποιούν δύο τακτικές: Πρώτον, της ασκούν εκβιαστικές πιέσεις, καθιστώντας την από τώρα υπεύθυνη για ενδεχόμενες ανεπιθύμητες εξελίξεις. Δεύτερον, διαβουλεύονται μαζί της, ώστε να της προσφέρουν ένα πρόσχημα για να υποχωρήσει.

Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, το τοπίο είναι θολό. Αυτό δεν αφορά μόνο την τελική στάση της ΔΗΜΑΡ, αλλά και το πώς θα πάει το ΠΑΣΟΚ στη Βουλή. Προς το παρόν, ο Βενιζέλος συντάσσεται με τον Σαμαρά. Εάν, όμως, στη σύνοδο της Κοινοβουλευτικής Ομάδας την επόμενη εβδομάδα το κλίμα είναι πολύ αρνητικό για το πακέτο τίποτα δεν μπορεί να αποκλεισθεί.

Υπενθυμίζουμε ότι ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ έχει δεσμευθεί ότι το πακέτο δεν θα οριστικοποιηθεί χωρίς να έχει εγκριθεί από τους πολιτικούς αρχηγούς. Ο ίδιος έφυγε για τις ΗΠΑ, όμως, χωρίς επισήμως να το έχει εγκρίνει, ενώ το πακέτο συζητείται στις Βρυξέλλες. Βουλευτές του υπογραμμίζουν ότι για να ισχύσει κομματική πειθαρχία στη Βουλή, πρέπει να έχει προηγηθεί ψηφοφορία στην Κοινοβουλευτική Ομάδα.

Κεντρικοί παίκτες, όπως ο Σκανδαλίδης, αναμένουν να δουν οριστικοποιημένο το πακέτο πριν αποφασίσουν τι θα κάνουν. Το κλίμα στο ΠΑΣΟΚ, άλλωστε, είναι πολύ βαρύ και η θέση του προέδρου του αποδυναμωμένη. Οι περισσότεροι βουλευτές έχουν επίγνωση ότι δεν πρόκειται να επανεκλεγούν και θα ήθελαν να διαφοροποιηθούν από τα μέτρα. Αρκετοί εξ αυτών, όμως, είναι ευάλωτοι σε πιέσεις και όχι μόνο από την ηγεσία τους.

Η Ν. Δ. δεν έχει τέτοιας έκτασης εσωτερικά προβλήματα. Σχετικά κρατάει δυνάμεις, επειδή αναδεικνύεται σε προνομιακό εκφραστή της «παράταξης του Μνημονίου», η οποία συρρικνώνεται και για να επιβιώσει συσπειρώνεται γύρω από το μεγαλύτερο κόμμα της. Αυτή ακριβώς την τάση αντανακλά η δήλωση Πάγκαλου.

kathimerini.gr