Η ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ ΕΙΝΑΙ ΧΡΗΣΙΜΗ ΚΑΙ ΑΝΑΓΚΑΙΑ. Δεμερδεσλής Γιώργος. Γ. Γραμματέας ΟΛΜΕ

"Κάθε ψυχή έχει φτερά και κανένας δεν έχει το δικαίωμα να της στερήσει την πτήση" 

(Γρηγόρης Δάλλης)

Η ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ ΕΙΝΑΙ ΧΡΗΣΙΜΗ ΚΑΙ ΑΝΑΓΚΑΙΑ

Δεμερδεσλής Γιώργος. Γ. Γραμματέας ΟΛΜΕ*

Πολύς θόρυβος και πολύ μελάνι χύθηκε τον τελευταίο καιρό για την τράπεζα θεμάτων στην Α Λυκείου, η οποία από του... χρόνου θα ισχύσει και για τη Β τάξη.

Σχεδόν όλοι ασχολήθηκαν μόνο με τα θέματα των προαγωγικών εξετάσεων που κληρώθηκαν από αυτήν, αγνοώντας τις όποιες παιδαγωγικές προεκτάσεις και συνέπειες, τόσο της ίδιας της ύπαρξης της τράπεζας όσο και της σύνδεσής της με τις εξετάσεις.

Να ξεκαθαρίσουμε (και να υπενθυμίσουμε σε γραμματείς και Φαρισαίους στο ΥΠΑΙΘ και το ΙΕΠ) ότι τράπεζες θεμάτων υπάρχουν πολλές και ποικίλες. Απαριθμώ ενδεικτικά μερικές:

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ (http://www.hms.gr/taxonomy/term/7,79) για τη Γ Λυκείου

Ένωση Ελλήνων Φυσικών (http://www.eef.gr/, ΘΕΜΑΤΑ ΕΔΩ) για Α και Γ Λυκείου

ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΑΣΣΕΤΑΣ: http://ylikonet.gr/, για Α, Β και Γ Λυκείου

ΙΔΙΩΤΙΚΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ (δεν βάζω link για ευνόητους λόγους)

ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΩΝ: κλασικά και ηλεκτρονικά (δεν βάζω link για ευνόητους λόγους).

Και βέβαια να μην ξεχάσουμε το Κ.Ε.Ε., που έχει τράπεζα θεμάτων από το 2000 για όλες τις τάξεις και όλα τα μαθήματα. (http://www.iep.edu.gr/kee/html/themata_main.php)

Παράλληλα, κυκλοφορούν στο εμπόριο σχολικά βοηθήματα για όλα τα μαθήματα (Γυμνασίου, ΓΕΛ και ΕΠΑΛ) που οι μαθητές αγοράζουν με συνολικό κόστος και για τις 6 τάξεις πάνω από 1.500 ευρώ, τα οποία χρησιμοποιούν είτε για συμπληρωματικό διάβασμα είτε για τα φροντιστήρια.

ΑΝ ΛΟΙΠΟΝ ΤΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΛΑΪΚΕΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ (ΚΑΙ ΟΧΙ ΜΟΝΟ), ΠΟΥ ΣΤΕΝΑΖΟΥΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ, ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΕ ΝΑ ΦΤΙΑΞΕΙ ΜΙΑ ΤΡΑΠΕΖΑ, ΕΝΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΟ ΣΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ, ΓΙΑ ΕΜΒΑΘΥΝΣΗ ΚΑΙ ΑΦΟΜΟΙΩΣΗ ΤΗΣ ΥΛΗΣ.

Αντίθετα, το υπουργείο Παιδείας πιστό στην εξετασιοκεντρική λογική του, δημιουργεί μια τράπεζα θεμάτων, άμεσα συνδεδεμένη με τις εξετάσεις. Ας δούμε τον (αντί)παιδαγωγικό της ρόλο:

Από τον Σεπτέμβριο οι μαθητές θα απαιτούν να διδαχθούν όσο γίνεται περισσότερες από τις ασκήσεις της τράπεζας (λογικό αφού θα εξεταστούν και σε αυτές). Οι καθηγητές στο σχολείο θα αναγκαστούν να ακολουθήσουν «φροντιστηριακή» τακτική: υποβάθμιση της διδασκαλίας της θεωρίας και ταυτόχρονα έντονη ασκησιολογία (όπως ακριβώς γίνεται σήμερα στη Γ Λυκείου). Ο στόχος λοιπόν του υπουργείου για τον «εν τοις πράγμασι» έλεγχο της κάλυψης της ύλης προφανώς και δεν επιτυγχάνεται. ΑΛΗΘΕΙΑ ΜΕ ΤΟΝ ΥΠΕΡΜΕΤΡΟ ΟΓΚΟ ΤΗΣ ΔΙΔΑΚΤΕΑΣ ΥΛΗΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΛΛΗΛΟΚΑΛΥΨΗ ΤΗΣ ΥΛΗΣ ΠΟΤΕ ΘΑ ΑΣΧΟΛΗΘΕΙ ΤΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ;

Ήδη στην πρώτη φετινή εφαρμογή της τράπεζας φάνηκαν και οι πρώτες «αδικίες»: εύκολα θέματα στο ένα σχολείο, δύσκολα στο διπλανό! Η αρχή της ισοτιμίας πήγε περίπατο.. Ο συνδυασμός δύο (τυχαίων) θεμάτων από την τράπεζα και άλλων δύο από τον διδάσκοντα ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΚΑΛΥΨΕΙ ΤΟ ΜΕΓΙΣΤΟ ΔΥΝΑΤΟΝ της εξεταστέας ύλης και τον αξιολογικό έλεγχο των σημαντικών σημείων της διδακτέας ύλης, που είναι το ζητούμενο για κάθε θεματοδότη καθηγητή. Η ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΑΠΟΚΤΑ ΚΑΘΑΡΑ ΠΟΣΟΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΑΠΕΜΠΟΛΕΙ ΤΑ ΠΟΙΟΤΙΚΑ.

Οι διδακτικές οδηγίες του υπουργείου και των σχολικών συμβούλων μάλλον δεν υιοθετήθηκαν από όλους όσους έφτιαξαν τα θέματα της τράπεζας (αλήθεια, διδάσκουν σε σχολεία;)

Στις ξένες γλώσσες (ΑΓΓΛΙΚΑ, ΓΑΛΛΙΚΑ, ΓΕΡΜΑΝΙΚΑ, ΙΤΑΛΙΚΑ και ΙΣΠΑΝΙΚΑ), η επιλογή των διδακτικών βιβλίων γίνεται από τον Εγκεκριμένο Κατάλογο Ελευθέρων Βοηθημάτων του ΥΠΑΙΘ. Το καθένα από τα βιβλία αυτά συνάδει μεν με το Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών, που είναι βασικός όρος για την έγκρισή τους, αλλά αποτελεί διαφορετική πρόταση υλοποίησης του Α.Π.Σ.. Τα θέματα της τράπεζας ποια από αυτά τα «θέματα» .. έπιασαν; Οι διδάσκοντες καθηγητές ΑΚΥΡΩΘΗΚΑΝ ΕΝΤΕΛΩΣ στη συγκεκριμένη περίπτωση!

Δε θα αναφερθούμε στα τυπογραφικά λάθη των θεμάτων (διορθώθηκαν από τους διδάσκοντες πριν δοθούν στους μαθητές), ούτε και στην έλλειψη κλιμακούμενης δυσκολίας που είχαν πολλά από αυτά (ψιλά γράμματα ίσως..).

Είναι προφανές λοιπόν ότι για να γίνει χρήσιμη και αναγκαία η τράπεζα θεμάτων, πρέπει ΝΑ ΑΠΟΣΥΝΔΕΘΕΙ ΠΛΗΡΩΣ από τις εξετάσεις και να είναι σε θέση οι καθηγητές να κάνουν με ηρεμία τη δουλειά τους. Να επεκταθεί ο θεσμός και στο Γυμνάσιο για να μη χρειάζεται να αγοράζονται εξωσχολικά βοηθήματα. Να υπάρχει ΕΝΑ βοήθημα για ΟΛΟΥΣ τους μαθητές για εξάσκηση, εμβάθυνση και αφομοίωση της ύλης ΚΑΙ ΜΕΧΡΙ ΕΚΕΙ. Ίσως έτσι μπορέσει η τράπεζα να αμβλύνει τις έντονες ταξικές διαφορές που υπάρχουν στην ελληνική εκπαίδευση (διαφορετικές αφετηρίες σχολείων και μαθητών, διαφορές από περιοχή σε περιοχή κλπ).

Αλήθεια πρέπει όλα να συνδέονται με τις εξετάσεις; Με την ίδια τη διδασκαλία και τον παιδαγωγικό ρόλο του σχολείου πότε θα ασχοληθούμε; (λεπτομέρειες θα μου πείτε…)

OMG: Εκείνο το γεφύρι της Άρτας που λέγεται προαγωγή των μαθητών της Α΄ Λυκείου, πότε θα κτιστεί; Μήπως όταν το επιτρέψουν οι στατιστικές του my school; Για να μην έχουμε αλλαγές κάθε βδομάδα και για να σοβαρευτούμε επιτέλους, θα πρέπει να υιοθετηθεί η τροπολογία που κατέθεσε η ΟΛΜΕ (κάποτε πρέπει να εισακουστούν και οι εκπαιδευτικοί, για το καλό της ΠΑΙΔΕΙΑΣ) και τον Σεπτέμβριο να αφήσουν την τράπεζα ήσυχη να κάνει διακοπές μακριά από τις εξετάσεις!

*(μέχρι τις 30 Ιουνίου, ο υπογράφων δίδασκε στο 1ο ΓΕΛ ΟΡΕΣΤΙΑΔΑΣ)