Ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο "Άταφος Νεκρός"

Ήτανε σίγουρο πως με τη σημερινή της σύνθεση η Περιφέρεια Αττικής θα είχε μεγάλο πολιτικό ενδιαφέρον, ίσως όσο και η Βουλή, ίσως και ακόμα περισσότερο. Και το ξεκίνημα δεν μας διέψευσε. Πρώτη κίνηση του περιφερειακού συμβουλίου, ήταν να ψηφίσει με ευρεία πλειοψηφία, να μην...
εφαρμοστεί στην Περιφέρεια η αξιολόγηση των υπαλλήλων της, και ο επανέλεγχος νομιμότητας των συμβάσεων, που μετατράπηκαν από ορισμένου σε αόριστου χρόνου. Ουσιαστικά δηλαδή να μπλοκάρει άμεσα τον νόμο του Υπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης. Ο Υπουργός εξεμάνη, και εκ των τηλεοπτικών παραθύρων, άρχισε να εκτοξεύει απειλές, περί εισαγγελέων και τα τοιαύτα. Επειδή λοιπόν πρέπει πρώτα να κατανοεί κανείς για να μπορεί να προχωράει, ειδικά μέσα σ αυτό το κουλουβάχατο της ιστορίας που ζούμε κάθε μέρα, ζητήσαμε απο την περιφερειακή σύμβουλο Δέσποινα Κουτσούμπα, που εξελέγη με την Ανταρσύα, να μας λύσει μερικές απορίες

Στο Περιφερειακό Συμβούλιο μιλήσατε πολύ έντονα για τον υπουργό Διοικητικής Μεταρρύθμισης κο Μητσοτάκη. Είπατε ότι δεν έχει δικαίωμα να εκφέρει τις λέξεις «αξιοκρατία» και «αξιολόγηση» και ότι πρέπει να πάρει απόφαση ότι ο νόμος του είναι «άταφος νεκρός».

Και το εννοώ! Στόχος της συγκυβέρνησης είναι να διαλύσει τον δημόσιο τομέα, να μοιράσει στους ιδιώτες όποιο τμήμα του είναι κερδοφόρο και να μετατρέψει τους δημοσίους υπαλλήλους σε υπηρέτες των επιχειρηματιών. Όμως ο κος Μητσοτάκης έχει και μια έξτρα αποστολή: να επαναφέρει το κομματικό κράτος!  Εισηγήθηκε τον νόμο 4250 για τη συγκριτική «αξιολόγηση» των υπαλλήλων, αποφασίζοντας ο ίδιος ότι το 15% των υπαλλήλων είμαστε άχρηστοι. Ούτε τα στελέχη της κυβέρνησης δεν τολμούν να τον υπερασπιστούν αυτόν το νόμο! Δεν υπάρχει σε κανένα κράτος του κόσμου αυτού του είδους η αξιολόγηση. Μόνο μία φορά έγινε προσπάθεια να εφαρμοστεί, επί κυβέρνησης Κωνσταντίνου Μητσοτάκη το 1992 –τόσο «νέες» ιδέες εισάγει στη δημόσια διοίκηση ο «εκσυγχρονιστής» κος Κυριάκος. Από αντίστοιχες περιόδους, επίσης, αντλεί την έμπνευσή της και η προφορική συνέντευξη για την προαγωγή των προϊστάμενων, που εισήγαγε με τον Ν. 4275. Μόνο που ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν αρκέστηκε στο να επαναφέρει τη συνέντευξη, να την πριμοδοτήσει με βαρύτητα 60% και να προθέσει και στελέχη του ιδιωτικού τομέα στην επιτροπή κρίσεων, αλλά επιπλέον κατήργησε και όλα τα μόρια για τα αντικειμενικά προσόντα! Δηλαδή είτε έχεις μεταπτυχιακό, είτε διδακτορικό, είτε επιστημονικό έργο και προϋπηρεσία, το ίδιο κάνει. Στο τέλος θα μετρήσει ο βαθμός που θα πάρεις από το στέλεχος του ΑΚΤΩΡΑ. Για να μην έχουμε και καμιά αμφιβολία ποιανού τα συμφέροντα θα υπηρετεί.

Ο Ν. 4275 έχει κι άλλη μια απίστευτη ρύθμιση: προβλέπει ότι σε περίπτωση αλλαγής των Οργανισμών των υπουργείων (που άλλαξαν ήδη), καταργούνται οι θητείες όλων των προϊστάμενων και ο Υπουργός διορίζει όποιον θέλει! Αν αυτό δεν είναι η επαναφορά του κομματικού κράτους, τότε τι είναι; Η «σύγχρονη δημόσια διοίκηση» που λέει ο κος Μητσοτάκης, όταν βγαίνει στα προστατευμένα τηλεπαράθυρα χωρίς κανέναν αντίλογο; Τόσο σύγχρονη όσο το μετεμφυλιακό κράτος. Μόνο που τώρα τα νέα «πιστοποιητικά κοινωνικών φρονημάτων» θα είναι το αν και κατά πόσο ο Προϊστάμενος υπηρετεί τους μνημονιακούς νόμους, κάνει τα στραβά μάτια στη μη τήρηση του νόμου για τους «επενδυτές», κι αν είναι έτοιμος να «δείξει» το 15% των συναδέλφων του για να απολυθούν.

Είπατε ότι ο κος Μητσοτάκης λέει ψέματα…

Προφανώς. Λέει συνειδητά ψεύδη εδώ και πολύ καιρό. Από πού να ξεκινήσω… Για παράδειγμα, για να δικαιολογήσει τη συγκριτική αξιολόγηση έλεγε στα κανάλια ότι στις ως τώρα αξιολογήσεις έπαιρναν όλοι 9 και 10. Μόνο που όσες φορές του ζητήθηκαν συγκεκριμένα στοιχεία από συγκεκριμένα Υπουργεία, πουθενά δεν έφερε στοιχεία. Και πώς να φέρει; Αφού τα στοιχεία από τις Διευθύνσεις Διοικητικού δεν τον επιβεβαιώνουν.

Μήπως ο υπουργός Παιδείας δεν λέει συνειδητά ψέματα, όταν βγαίνει και λέει για παιδόφιλους εκπαιδευτικούς που είναι ακόμη στα σχολεία; Όποιος δημόσιος υπάλληλος διωχθεί για τέτοιο αδίκημα, βγαίνει αυτομάτως σε αργία. Εδώ και για οικονομικές διαφορές με γείτονα βγαίνουν σε αργία οι υπάλληλοι πια!

Γιατί λένε τέτοια ψέματα; Μόνος στόχος τους είναι να κρατήσουν τους ψηφοφόρους τους «ήρεμους» ότι ρέει αίμα δημοσίων υπαλλήλων –δηλαδή να συντηρήσουν τον κοινωνικό αυτοματισμό- όσο αυτοί διαλύουν τον δημόσιο τομέα. Βέβαια, δεν νομίζω ότι όλοι οι έως πρότινος ψηφοφόροι τους έχουν την οικονομική δυνατότητα να πληρώνουν διπλάσιους φόρους για να μην έχουν δημόσιο σχολείο, νοσοκομείο ή μουσείο. Δεν νομίζω ότι όλοι οι ψηφοφόροι τους έχουν να κερδίσουν πραγματικά από το να υπάρχουν δύο διαφορετικές νομοθεσίες, μία που θα διευκολύνει τους επιχειρηματίες και τους φίλους του πολιτικού συστήματος και μία που θα συνεχίζει να ταλαιπωρεί τον απλό πολίτη!

Ο Υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης είπε ότι θα προσφύγει στον Εισαγγελέα για την τήρηση της «νομιμότητας». Μάλιστα πήγε τα στοιχεία για 5 Δήμους στον Εισαγγελέα.

Ο κος Μητσοτάκης θυμήθηκε ξαφνικά τη «νομιμότητα». Τα έργα και τις ημέρες του δεν τις θυμάται; Να του φρεσκάρουμε λίγο τη μνήμη για το ποια είναι η νομιμότητα που πρεσβεύει: Τον Γενάρη του 2014 έστειλε κατεπείγουσα εγκύκλιο στις Διευθύνσεις των υπουργείων να μην εφαρμόσουν την ισχύουσα νομοθεσία (Π.Δ. 318/1992) επειδή επρόκειτο να καταθέσει στη Βουλή νέο νόμο για τη αξιολόγηση. Δηλαδή έδωσε εντολή στους υπαλλήλους να μην εφαρμόσουν τον νόμο που ίσχυε. Από μόνος του! Μετά την ψήφιση του Ν. 4250/14, άλλαξε 3 φορές άρθρα του νόμου (αυτά που αφορούσαν τις προθεσμίες) και πάλι με δική του εγκύκλιο. Απείλησε με πειθαρχική δίωξη όσους Διευθυντές δεν κατέθεσαν ποσοστώσεις γιατί συμμετείχαν στην απεργία-αποχή της ΑΔΕΔΥ, κάνοντας ότι δεν ξέρει ότι η απεργία είναι συνδικαλιστική ελευθερία κατοχυρωμένη από το Σύνταγμα και δεν υπόκειται σε πειθαρχικά. Ο ίδιος λοιπόν που θεωρεί ότι με την υπογραφή του μπορεί να αλλάζει τους νόμους κατά το δοκούν, τώρα μιλά για «νομιμότητα» α λα καρτ. Μόνο που είναι ο πρώτος διδάξας!

Ας το πάρει απόφαση ότι ο Ν. 4250 δεν πρόκειται να εφαρμοστεί, κι ας σταματήσει να απειλεί και να αποδεικνύει ποιας πολιτικής παράδοσης είναι απόγονος.

Γιατί αρνούνται οι δημόσιοι υπάλληλοι τον «επανέλεγχο των συμβάσεων»; Δεν είναι σωστό να απομακρυνθούν όσοι έχουν πλαστά πιστοποιητικά;

Άλλο ένα προσφιλές ψέμα των κυβερνώντων είναι να παρουσιάζουν γενικά μια εικόνα χάους και ανομίας στο δημόσιο προκειμένου να δικαιολογήσουν τις απολύσεις. Η νομοθεσία που ορίζει ότι δεν ισχύει ο διορισμός σου αν έχεις καταθέσει πλαστά πιστοποιητικά δεν φτιάχτηκε επί Μνημονίου! Ο Κώδικας Δημοσίων Υπαλλήλων έχει τέτοια πρόβλεψη –άλλωστε αντίστοιχες κυρώσεις έχει οποιοσδήποτε προσκομίσει πλαστά δικαιολογητικά σε οποιαδήποτε συναλλαγή με το δημόσιο. Η διαδικασία ελέγχου των δικαιολογητικών για το αν είναι πλαστά ή όχι, καμία σχέση δεν έχει με τον Ν. 4250. Είναι μια πάγια διαδικασία, που την κάνουν οι Διευθύνσεις Διοικητικού του κάθε φορέα στέλνοντας τα πτυχία και τα πιστοποιητικά εκεί όπου εκδόθηκαν. Το ΒΗΜΑ της περασμένης Κυριακής είχε ολοσέλιδο άρθρο για τους ελέγχους που διενεργεί ο ΔΟΑΤΑΠ στα πτυχία του εξωτερικού. Ως συνήθως, ο τίτλος δεν ανταποκρινόταν στο περιεχόμενο. Όποιος όμως έκανε τον κόπο να διαβάσει το ρεπορτάζ θα είδε ότι τελευταία 2 χρόνια ο ΔΟΑΤΑΠ έχει εντοπίσει 20 πλαστά πτυχία εξωτερικού, ενώ το 2005-2006 είχαν εντοπίσει 400! Από μόνο του το ρεοπρτάζ λέει την αλήθεια που προσπαθούν να κρύψουν: ότι πάντα γίνονταν αυτοί οι έλεγχοι, απλώς η Διοίκηση δεν είχε λόγο να τους «διαφημίζει». Ο λόγος που προβάλλονται τώρα είναι το να δημιουργηθεί «κλίμα» για τις απολύσεις.

Δεν υπάρχει όμως πρόβλημα με πλαστά πιστοποιητικά στο δημόσιο;

Έχουν εντοπιστεί ελάχιστες (σε σχέση με το συνολικό αριθμό) περιπτώσεις πλαστών πτυχίων, και έχουν απολυθεί οι υπάλληλοι. Από την εικόνα που έχω, όμως, έχουν γίνει και λάθη, που αποδείχτηκαν εκ των υστέρων –ειδικά σε ό,τι αφορά απολυτήρια δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Γι’ αυτό είναι λάθος να προδικάζει κανείς ή να κάνει εύκολους αφορισμούς, ξεχνώντας ότι μιλάει για τη δουλειά και την αξιοπρέπεια ανθρώπων και τη βασική αρχή δικαίου ότι όλοι είναι αθώοι μέχρι να αποδειχτεί η ενοχή τους. Σε κάθε περίπτωση, από την εικόνα που έχουμε για περιπτώσεις, επιβεβαιώνεται η λογική και τα όσα ξέραμε για το πώς τα κόμματα εξουσίας χρησιμοποιούσαν το δημόσιο: κατά κανόνα τέτοιου είδους πιστοποιητικά χρησιμοποίησαν όσοι αισθάνονταν ότι «έχουν τις πλάτες» να το κάνουν, δηλαδή όσοι είχαν ιδιαίτερη σχέση με τα κέντρα εξουσίας. Γι’ αυτό είναι κάπως άτοπο να παρουσιάζεται με τη ρομφαία της κάθαρσης το ίδιο πολιτικό σύστημα που εξέθρεψε επί τόσα χρόνια τη λαμογιά και τη ρεμούλα –και το κάνει ακόμη, απλώς με άλλη μορφή.

Να ξαναγυρίσουμε λίγο στο θέμα των επανελέγχων των συμβάσεων;

Βέβαια, αλλά πρώτα πρέπει να καταλάβουμε ότι και στο θέμα της μετατροπής των συμβάσεων ορισμένου χρόνου σε αορίστου, πάλι είχαμε το γνωστό τρόπο λειτουργίας του συγκεκριμένου πολιτικού συστήματος. Μιλάμε για συμβασιούχους που δούλευαν για χρόνια στο δημόσιο, καλύπτοντας πάγιες και διαρκείς ανάγκες, αλλά οι κυβερνήσεις ήθελαν να τους έχουν για πάντα σε ομηρία. Να παρουσιάζουν την εργασία όχι ως δικαίωμα και προσφορά αλλά ως «δώρο» των βουλευτών και των κομματαρχών. Το θέμα άνοιξε με τις πολύχρονες κινητοποιήσεις των συμβασιούχων. Λόγω της κοινωνικής πίεσης, ο Κ. Καραμανλής υποσχέθηκε προεκλογικά την «τακτοποίηση» αυτών των εργαζόμενων. Μετεκλογικά, όμως, το ΠΔ 164/2004 (ΠΔ Παυλόπουλου, όπως είναι γνωστό) προέβλεπε τόσους περιορισμούς ώστε ήταν ζήτημα τύχης αν θα ενέπιπτες στα κριτήριά του. Υπήρχαν άνθρωποι που δούλευαν για πάνω από δέκα χρόνια αλλά έτυχε να μην έχουν τα «σωστά» χρονικά διαστήματα το διάστημα 2002-2004, που έθετε ως όριο το ΠΔ. Ήταν σαφές ότι ήθελαν να τους έχουν για πάντα όμηρους, όπως φαίνεται και τώρα. Γιατί τους ίδιους βάζουν στο στόχαστρο και πάλι, προσπαθώντας να επιβάλλουν αναδρομικά άλλα κριτήρια από αυτά με τα οποία κρίθηκαν οι μετατροπές των συμβάσεων το 2006 από τον ΑΣΕΠ.

Ο κος Μητσοτάκης, όμως, θεωρεί ότι αυτός πρέπει να ελέγχει και τον ΑΣΕΠ! Με το άρθρο 42 του Ν. 4250 προσπαθεί, μέσω των πορισμάτων των Ελεγκτών-Επιθεωρητών Δημόσιας Διοίκησης, να επιβάλλει στον ΑΣΕΠ να αλλάξει αναδρομικά, δέκα χρόνια μετά, τις τότε αποφάσεις του. Μια διαδικασία που καταργεί κάθε έννοια κράτους δικαίου και εισάγει νέα ήθη, καθώς θεωρεί ότι μια Ανεξάρτητη Αρχή υπόκειται στις εντολές ενός Υπουργού!

Όμως και οι Ελεγκτές Δημόσιας Διοίκησης είναι Ανεξάρτητη Αρχή…

Όχι βέβαια! Άλλη μια σκόπιμη σύγχυση: το Σώμα Ελεγκτών-Επιθεωρητών Δημόσιας Διοίκησης (ΣΕΕΔΔ), που διεξάγει τους επανελέγχους, δεν είναι ανεξάρτητη αρχή, όπως είναι ο Γενικός Επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης (να μου επιτρέψεις Δέσποινα στη συντροφική μας φιλία, ανεξάρτητη αρχή στο καπιταλιμό δεν υπάρχη. Ο Ρακιντζής είμαι μέρος του συστήματος και κάθε ελεγκτής δημόσιας διοίκησης και καλό είναι να μην τους επικαλούμαστε!), είναι μια Γενική Γραμματεία του Υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης. Πολιτικός τους προϊστάμενος είναι ο κος Μητσοτάκης, από αυτόν παίρνουν εντολές. Όχι ότι έχω κάποια αυταπάτη για το ρόλο των Ανεξάρτητων Αρχών, αλλά τυπικά τουλάχιστον δεν διορίζονται από την κυβέρνηση και δεν υπόκεινται στους υπουργούς. Αντιθέτως, στο ΣΕΕΔΔ όχι μόνο διορίστηκαν με προφορική συνέντευξη και παρακάμφθηκαν τα αντικειμενικά κριτήρια, αλλά με ένα απλό ψάξιμο στο διαδίκτυο θα δείτε ένα σωρό καταγγελίες για τον τρόπο διορισμού αυτής της δήθεν «επίλεκτης» μονάδας, στην οποία προτιμήθηκαν υπάλληλοι που είχαν προϋπηρεσία σε γραφεία κυβερνητικών βουλευτών ή σε γραφεία Γενικών Γραμματέων! Και βέβαια τους προστατεύει το ίδιο το πολιτικό σύστημα.

Στο Συμβούλιο αναφερθήκατε σε συγκεκριμένα παραδείγματα.

Έχουμε ήδη παραδείγματα για το τι επιχειρούν οι ελεγκτές.

Καταρχάς, ζητούν έγγραφα που ουδέποτε είχαν ζητηθεί τότε από την Υπηρεσία ή τον ΑΣΕΠ. Για παράδειγμα, στο εξειδικευμένο προσωπικό ανασκαφών του Υπουργείου Πολιτισμού, που αμειβόταν από εργολάβους ενώ πραγματοποιούσε ανασκαφές για λογαριασμό του ΥΠΠΟ, ζητούν έγγραφη υπόδειξη από την Υπηρεσία πριν την έναρξη του έργου. Δεν τους αρκεί η βεβαίωση της Υπηρεσίας μετά το πέρας του έργου και τα ένσημα, αλλά ζητούν κάτι που δεν ζητήθηκε ποτέ στο παρελθόν και δεν υπάρχει, καθώς ακόμη και σήμερα η υπόδειξη του προσωπικού ανασκαφών σε τεχνικά έργα τρίτων γίνεται προφορικά από τις αρχαιολογικές Υπηρεσίες.

Κατά δεύτερον, αγνοούν τις αποφάσεις του ΑΣΕΠ και τη νομολογία. Για παράδειγμα, τόσο ο ΑΣΕΠ όσο και ο Άρειος Πάγος αργότερα, γνωμοδότησαν ότι, όταν υπάρχει ανωτέρα βία (λ.χ. πολύμηνη νοσηλεία), το διάστημα αυτό δεν προσμετράται στο κενό μεταξύ συμβάσεων και η σύμβαση μετατρέπεται σε αορίστου χρόνου, αρκεί μέσα στον προβλεπόμενο από το ΠΔ χρόνο (2002-2004) να έχει εργαστεί ο εργαζόμενος πέραν του 18μηνου. Οι ελεγκτές ζητούν αποδείξεις εργασίας και ένσημα σε διάστημα που συνάδελφοι νοσηλεύονταν και ουδέποτε ισχυρίστηκαν ότι στο διάστημα αυτό δούλευαν.

Ζητούν επίσης ένσημα για εργασία σε ερευνητικά προγράμματα, στα οποία δεν προβλεπόταν –και δεν προβλέπεται– ασφάλιση. Ακόμη και σήμερα ο ΑΣΕΠ, στο παράρτημά του για την προϋπηρεσία των συμβασιούχων, προβλέπει να μετριέται η προϋπηρεσία σε ερευνητικά προγράμματα όπως ακριβώς μετρήθηκε και το 2006: με τις απαραίτητες βεβαιώσεις από τους επιστημονικούς φορείς, χωρίς την προϋπόθεση ενσήμων.

Σε άλλη περίπτωση συνάδελφος που δούλευε, αλλά ο εργοδότης δεν του κολλούσε ένσημα και δεν τον πλήρωνε, παρότι έκανε καταγγελία στο ΙΚΑ και την Επιθεώρηση Εργασίας και δικαιώθηκε, ο ΑΣΕΠ δέχτηκε το διάστημα αυτό ως σύμβαση, ενώ οι Ελεγκτές εκ των υστέρων το μετρούν ως κενό! Όπως και όλες τις άτυπες συμβάσεις εργασίας, που όμως ήταν πραγματικές, με πραγματική αμοιβή και προσφορά εργασίας, και έχουν αναγνωριστεί και από τα δικαστήρια.

Στο διάστημα των λεγόμενων «αοριστοποιήσεων», πολλές Διευθύνσεις Διοικητικού είχαν αποστείλει ερωτήματα για κατηγορίες συμβασιούχων στο Υπουργείο Εσωτερικών. Τα περισσότερα ερωτήματα αφορούσαν  διαφορές σε σχέση με το προσοντολόγιο των δημοσίων υπαλλήλων. Υπήρχαν πράγματι διάφορα ζητήματα, καθώς το προσοντολόγιο που ίσχυε στην πρώτη σύμβαση –ακόμη και μια δεκαετία πριν– ήταν διαφορετικό από αυτό που ίσχυε το 2006. Το Υπουργείο Εσωτερικών τότε, ακολουθώντας και τη νομολογία, έκρινε ότι οι μετατροπές συμβάσεων δεν είναι νέες προσλήψεις, αλλά ορθή αναγνώριση της αρχικής σύμβασης ως αορίστου χρόνου. Ως εκ τούτου, γίνεται με βάση τα κριτήρια που προσελήφθηκαν αρχικά ως συμβασιούχοι, ακόμη κι αν διέφεραν από το μετέπειτα προσοντολόγιο. Αναφέρω ενδεικτικά τη ν 65/1-2-2006 γνωμοδότηση του Νομικού Συμβούλου του ΥΠΕΣΔΑ. Οι ελεγκτές δεν το λαμβάνουν υπόψη και ζητάνε πιστοποιητικά που δεν υπήρχαν και δεν χρειάζονταν κατά το χρόνο μετατροπής  της σύμβασης.

Αυτά εννοεί η κυβέρνηση όταν λέει «πλαστά χαρτιά». Το να ζητάει εκ των υστέρων νέα χαρτιά ή να βάζει άλλα κριτήρια δέκα χρόνια μετά και μετά να κατηγορεί τον εργαζόμενο ότι… εξαπάτησε το δημόσιο! Παραβλέποντας ότι οι αρχικές διατυπώσεις που πρότεινε ο Μητσοτάκης για τους επανελέγχους δεν έγιναν καν δεκτές –ως αντισυνταγματικές- και τελικά το κείμενο του νόμου 4250/14 θέτει ως προϋπόθεση το να αποδεικνύεται υπαιτιότητα του εργαζόμενου. Αλλά αυτά είναι ψιλά γράμματα για τον Υπουργό που πιστεύει ότι μπορεί να νομοθετεί με εγκυκλίους και τα ΜΜΕ που τον υποστηρίζουν…