"Καταργούνται" εφάπαξ κι επικουρικές συντάξεις

Της Ρούλας Σαλούρου

Δραματική, νέα μείωση των επικουρικών συντάξεων, ακόμη και για τους ήδη συνταξιούχους και σχεδόν εκμηδένιση των εφάπαξ προβλέπουν δύο υπουργικές αποφάσεις που πέρασαν στα... ψιλά, το προηγούμενο διάστημα και αφορούν τον νέο τρόπο καθορισμού των ........ συγκεκριμένων παροχών. 

Την ίδια στιγμή που ο υπουργός Εργασίας Γιάννης Βρούτσης προαναγγέλλει νέα ασφαλιστική μεταρρύθμιση, με την επιτροπή που συστάθηκε για την προετοιμασία αυτής, να συνεδριάζει αύριο, δύο υπουργικές αποφάσεις, που υπεγράφησαν χωρίς ιδιαίτερη... δημοσιότητα, ουσιαστικά γκρεμίζουν το οικοδόμημα της κοινωνικής ασφάλισης και μετατρέπουν τις συντάξεις σε επιδόματα, τα οποία μάλιστα θα αναπροσαρμόζονται, προς τα κάτω, ανά έτος.

Οι ειδικοί κάνουν λόγο για νέο σύστημα – πυραμίδα, όπου καταργείται η έννοια της σύνταξης, όπως την γνωρίζουμε έως σήμερα. Κανείς δεν θα γνωρίζει το ύψος των παροχών που θα καταβάλλονται και το μόνο που μπορούν να προεξοφλήσουν οι αναλυτές, είναι ότι θα έχουν φθίνουσα πορεία, με πολύ μεγάλες, τελικά, μειώσεις.

Αναλυτικά, η απόφαση για τον καθορισμό των τεχνικών παραμέτρων σχετικά με τη λειτουργία του νέου Ενιαίου Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης (ΕΤΕΑ) πέρασε μέσα στο Καλοκαίρι. Όποιος προσπάθησε να την αποκρυπτογραφήσει τότε, χάθηκε σε έναν κυκεώνα μαθηματικών τύπων, με ράντες και εξισώσεις, που οδηγούν όμως με... μαθηματική ακρίβεια στην εξαφάνιση των επικουρικών συντάξεων. 

Οι αλλαγές θα εφαρμοστούν από το 2015 και μετά. Για τους ασφαλισμένους πριν την 1/1/2001 θα εφαρμόζεται ένας αναλογικός τρόπος υπολογισμού της σύνταξης, για το διάστημα πριν και μετά την 1/1/2015. Ο γενικός τύπος υπολογισμού της απονεμόμενης σύνταξης καθορίζεται σε γενικές γραμμές, με βάση τις συνολικές ετήσιες εισφορές του έτους, τα έτη ασφάλισης, και τον αριθμό των συνταξιούχων... Καθώς δε, η σχέση συνταξιούχων – ενεργών ασφαλισμένων θα επιδεινώνεται ακολουθώντας τον γενικό κανόνα που ήδη επιβεβαιώνεται στην κύρια ασφάλιση, οι ετήσιες εισφορές θα μειώνονται ενώ οι δικαιούχοι θα αυξάνονται. Αποτέλεσμα αυτού, είναι οι παροχές, κάθε έτος, να μειώνεται με γεωμετρική πρόοδο... Επίσης, η σύνταξη θα διαχωρίζεται σε ονομαστική, αυτή που βάσει του γενικού τύπου θα πρέπει να καταβάλλεται, και στην καταβαλλόμενη, αυτή δηλαδή που βάσει των ετήσιων εσόδων του ενιαίου υπερ-Επικουρικού ταμείου τελικά θα δίνεται στον δικαιούχο. 

Ο Αναλογιστής, Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρείας AON Hewitt, Παναγιώτης Ζαμπέλης, εξηγεί πως οι νέες επικουρικές συντάξεις που θα καταβάλλονται, αρχίζοντας από την 1/1/2015, θα έχουν πολύ μικρή σχέση με αυτές που καταβάλλονται σήμερα. Ουσιαστικά το συνολικό ποσό των επικουρικών συντάξεων που θα καταβάλλεται κάθε χρόνο δεν θα υπερβαίνει το ποσό των εισφορών που θα έχει λάβει το ΕΤΕΑ κατά τον προηγούμενο χρόνο. Το ισχύον ποσό σύνταξης που καταβάλλεται σήμερα θα παίζει ρόλο μόνο σε ό,τι αφορά τον προσδιορισμό της αναλογίας με την οποία θα υπολογιστεί η νέα παροχή πάνω στο ποσό που τελικά θα διανεμηθεί. 

«Αν λάβουμε υπόψη το γεγονός ότι η σχέση εισφορών και παροχών βαίνει από το κακό στο χειρότερο (αύξηση ανεργίας, αύξηση συνταξιούχων κλπ), τότε, αρχίζοντας από το 2015, οι παροχές επικούρησης θα κάνουν μία μεγάλη βουτιά η οποία θα χειροτερεύει χρόνο με το χρόνο, καθώς θα επιδεινώνεται η σχέση εισφορών και παροχών. Τελικά κατάληξη αυτής της υπόθεσης θα είναι η περιθωριοποίηση και ουσιαστική εξαφάνιση των επικουρικών συντάξεων. Αυτό σημαίνει ότι αν, για παράδειγμα, οι εισπραττόμενες εισφορές αντιστοιχούν στο 70% των καταβαλλόμενων συντάξεων, τότε οι συντάξεις θα μειωθούν αυτόματα κατά 30% για το συγκεκριμένο έτος» επισημαίνει ο κ. Ζαμπέλης. 

Βασική επισήμανση: η υπουργική απόφαση που στηρίζεται σε Μνημονιακή υποχρέωση της χώρας και καταρτίστηκε υπό την αυστηρή επίβλεψη των τεχνικών κλιμακίων των δανειστών, προβλέπει ότι το ελληνικό δημόσιο δεν θα επιβαρύνεται για την καταβολή των συντάξεων. 

Η δεύτερη απόφαση, υπεγράφη από τον υπουργό Εργασίας Γιάννη Βρούτση την τελευταία ημέρα του 2012 και στην ουσία σηματοδοτεί το τέλος των εφάπαξ παροχών. 

Τυπικά, καθορίζεται νέα τεχνική βάση για τις εφάπαξ παροχές των φορέων - τομέων πρόνοιας. Το γενικό πλαίσιο που θα διέπει από την 1/1/2014 και μετά, τον καθορισμό των εφάπαξ παροχών είναι ένα διανεμητικό σύστημα καθορισμένων εισφορών με νοητή κεφαλαιοποίηση. Και σε αυτή την περίπτωση, το ποσό της απονεμόμενης εφάπαξ παροχής προκύπτει, ανά έτος, από ένα περίπλοκο μαθηματικό τύπο. Ανάλογα με το έτος που θα αποχωρήσει κάποιος, και κυρίως ανάλογα με τον αριθμό των συνταξιοδοτούμενων το συγκεκριμένο έτος, θα καθορίζεται το ύψος της παροχής. Ο γενικός κανόνας, σύμφωνα με τους αναλογιστές, είναι με απλά λόγια «όσο λιγότεροι, τόσο καλύτερα» καθώς το ίδιο ποσό θα μοιράζονται λίγα ή περισσότερα άτομα... 

Καθώς μάλιστα, οι αλλαγές αυτές έγιναν υπό την πίεση των δανειστών, τεχνικά κλιμάκια των οποίων σχεδόν υπαγόρευαν στους υπαλλήλους του υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας, τα κείμενα των υπουργικών αποφάσεων, τα προβλήματα που γεννώνται είναι πολλά, και πολλές φορές τραγελαφικά. 

Ο κ. Ζαμπέλης, επισημαίνει ότι το μέτρο για τις εφάπαξ παροχές, είναι αντίστοιχο με αυτό των επικουρικών συντάξεων. «Και εδώ κριτήριο θα είναι τα ποσά των εισφορών που καταβλήθηκαν κατά το έτος αποχώρησης, τα οποία θα ‘διανέμονται’ ως παροχές στους αποχωρούντες. Αν δηλαδή σε κάποια χρονιά αποχωρήσουν πολλά άτομα η διανομή θα βγάλει μία πολύ μικρή παροχή. Αν, αντίθετα, αποχωρήσουν λίγα άτομα τότε θα κερδίσουν το τζακ ποτ. Το αστείο είναι ότι αν κάποιος αποχωρήσει πρόωρα από ένα τέτοιο φορέα και θα πρέπει να λάβει επιστροφή εισφορών με τόκο (όπως προβλέπει η σχετική νομοθεσία), τότε είναι πολύ πιθανό αυτός να λάβει υψηλότερο ποσό από αυτό που θα δικαιωθούν οι κανονικά αποχωρούντες» επισημαίνει ο αναλογιστής.

Πηγή:capital.gr