17 ΙΟΥΝΙΟΥ: Παγκόσμια Ημέρα κατά της ερημοποίησης

18/06/2013

17 ΙΟΥΝΙΟΥ: Παγκόσμια Ημέρα κατά της ερημοποίησης

Νερό πηγή ζωής: Κάτι παραπάνω από ένα πολύτιμο φυσικό αγαθό, δομικό στοιχείο του σύμπαντος και πρωταγωνιστής στο έργο της ζωής…

Σύμφωνα με τους επιστήμονες το 35% της ανατολικής Ελλάδας εμφανίζει αυξημένο κίνδυνο ερημοποίησης - “νέκρωση” δηλαδή των εδαφών - και κυρίως σε αρκετά νησιά του Αιγαίου, μέρος της Κρήτης και την Ανατολική Στερεά, ενώ για το 49% ο κίνδυνος είναι ορατός. Με λίγα λόγια προβλέπεται.......ότι η ξηρασία θα πλήξει τη μεσογειακή λεκάνη τις επόμενες δεκαετίες. Οι κλιματικές αλλαγές είναι εδώ και η μείωση των βροχοπτώσεων είναι μια πραγματικότητα, ενώ ο αριθμός των πλημμυρών συνεχώς αυξάνουν.

Δυστυχώς όμως ακόμα δεν «προσέχουμε για να έχουμε». Αντίθετα, εξακολουθούμε να αντιμετωπίζουμε το νερό ως έναν ανεξάντλητο φυσικό πόρο, τον οποίο διαχειριζόμαστε σπάταλα, κυρίως στη γεωργία που απορροφά το 86% των διαθέσιμων πόρων. Η στάθμη του υδροφόρου ορίζοντα συνεχώς μειώνεται και οι γεωτρήσεις φθάνουν πλέον σε διπλάσιο βάθος από ό,τι πριν από μία 20ετία. Η άντληση του νερού είναι ανεξέλεγκτη, η οποία, εκτός από μείωση των αποθεμάτων, προκαλεί και το φαινόμενο της υφαλμύρωσης. Τη στιγμή επίσης που σε άλλες χώρες της Ευρώπης έχει επικρατήσει η στάγδην άρδευση στη γεωργία, εμείς ακόμη ποτίζουμε με τα “κανόνια”.

Η κατάσταση εξακολουθεί να χαρακτηρίζεται ως μη ελεγχόμενη. Κοινή είναι η διαπίστωση έλλειψης στοιχείων σε ό,τι αφορά τον αριθμό των γεωτρήσεων, την ποσότητα του νερού η οποία αντλείται, τις ποσότητες των υπόγειων νερών που έχουν καταστεί υφάλμυρα. Συνεχίζεται η χορήγηση αδειών για γεωτρήσεις σε περιοχές υφάλμυρες, συνεχίζεται η ανεξέλεγκτη ρίψη λυμάτων και στερεών αποβλήτων σε ρέματα και κοίτες ποταμών και η αύξηση των υδροβόρων καλλιεργειών στη γεωργία, ενώ δεν έχει ολοκληρωθεί η εφαρμογή της Οδηγίας Πλαίσιο 2000/60/ΕΚ για την ορθολογική διαχείριση των υδατικών πόρων.

Συνεχίζεται επίσης η μεθόδευση λήψης των λεγόμενων αναπτυξιακών αποφάσεων και δεσμεύσεων για υδροβόρες δραστηριότητες, όπως η Μεγάλη Τουριστική Επένδυση με τα τρία γήπεδα γκολφ στον Έξαρχο Αταλάντης, ενώ στη διπλανή κοινότητα της Κυρτώνης υπάρχει σοβαρό πρόβλημα νερού. Η συγκεκριμένη περιοχή, σύμφωνα με παλαιότερα στοιχεία του ΥΠΕΚΑ, θεωρείται ελλειμματική σε ό,τι αφορά το υδρολογικό ισοζύγιο. Στις παράλιες περιοχές της Λοκρίδας αντλείται υφάλμυρο νερό ακατάλληλο για πόση και σύμφωνα με το Εθνικό Σχέδιο για την Καταπολέμηση της Απερήμωσης, ανήκει στις περιοχές της Ελλάδας αυξημένου κινδύνου (κίτρινη ζώνη) λόγω αλάτωσης των εδαφών.

Επειδή πιστεύουμε πως δεν υπάρχει περιθώριο για άλλες καθυστερήσεις, προτείνουμε:

• Πιο αυστηρή προστασία των υδροφόρων, οι οποίοι τροφοδοτούν την ύδρευση
• Δρομολόγηση μικρών έργων ταμίευσης επιφανειακών νερών (υδατοδεξαμενές) σε τοπικό επίπεδο.
• Τιμολογιακή πολιτική με βάση το κριτήριο ότι το νερό δεν είναι εμπορικό προϊόν αλλά βασικό αγαθό. Εφαρμογή πολιτικών μείωσης της κατανάλωσης. 
• Έλεγχο στις αντλούμενες ποσότητες νερού με επιστημονικά και περιβαλλοντικά κριτήρια, έτσι ώστε να αποφεύγονται οι υπεραντλήσεις και τα φαινόμενα υφαλμύρωσης ή το στέγνωμα στις κοίτες των ποταμών.
• Μείωση των υδροβόρων καλλιεργειών και εκσυγχρονισμός της άρδευσης
• Προτεραιότητα στη διάσωση υγροτόπων που απειλούνται με αποξήρανση
• Ενημέρωση, ενημέρωση, ενημέρωση

Η προστασία των υδατικών πόρων και ο κίνδυνος της ερημοποίησης είναι μια εξαιρετικά σοβαρή υπόθεση για όλους μας.

Θεματική Ομάδα Περιβάλλοντος

Πληροφορίες: Στέφανος Σταμέλλος 6977261256