Εφυγε ο Χρόνης Μίσσιος

ΣΕ ΗΛΙΚΙΑ 82 ΕΤΩΝ

«Καλή πατρίδα σύντροφε»

Την τελευταία του πνοή, χάνοντας τη μάχη με τον καρκίνο, άφησε σήμερα σε ηλικία 82 ετών, ο Χρόνης Μίσσιος, εμβληματική μορφή της Αριστεράς και των αγώνων της με σημαντικό συγγραφικό έργο και άδολη προσωπικότητα. Η κηδεία του θα γίνει αύριο Τετάρτη στις 2 μ.μ. στο Μικροχώρι Καπανδριτίου.

«Καλή πατρίδα σύντροφε», ήταν η φράση – χαιρετισμός που συναντούσε κανείς απομεσήμερο Τρίτης σε όλα τα μπλογκς κι αναφερόταν στον συγγραφέα και αγωνιστή της Αριστεράς, Χρόνη Μίσσιο.

Σαν συγγραφέας μπήκε με τη μια και για τα καλά στη ζωή μας το 1985 με το βιβλίο «Καλά, εσύ σκοτώθηκες νωρίς». Κυκλοφόρησε από τα Γράμματα και ξεσήκωσε μεγάλη αναγνωστική αγάπη και πολλές συζητήσεις.

Θεματολογία του, η ζώσα ζωή, τα πάθη και τα λάθη μας. Με ανθρώπινη συμπόνοια αλλά και δίχως να μασά τα λόγια του ο συγγραφέας πια Χρόνης Μίσσιος έτσι συνέχισε, όπως ξεκίνησε: “Χαμογέλα, ρε... τι σου ζητάνε;” έγραφε (και κυκλοφορούσε από τα “Γράμματα” πάλι) τρία χρόνια μετά. Ακολούθησαν.....
“Τα κεραμίδια στάζουν”, Γράμματα, 1991, “Το κλειδί είναι κάτω από το γεράνι”, Γράμματα, 1996, “Ντομάτα με γεύση μπανάνας”, Γράμματα, 2001, “Ο Χρόνης Μίσσιος διαβάζει Χρόνη Μίσσιο”, Bond - us music [κείμενα, αφήγηση] το 2009, Συμμετείχε στα συλλογικά έργα “Βόλος: Μια πόλη στη λογοτεχνία», Μεταίχμιο, 2001 και “Παλίμψηστο Καβάλας”, Εκδόσεις Καστανιώτη, 2009.

Ο Χρόνης Μίσσιος που γεννήθηκε το 1930 την Καβάλα και δούλεψε αρχικά ως καπνεργάτης, ακολουθώντας το επάγγελμα των γονιών του επειδή, λόγω ανέχειας δεν κατάφερε να τελειώσει ούτε το δημοτικό, αφού άφησε πίσω του σελίδες ανεξίτηλες λογοτεχνίας που είναι μαζί η ζωή μας και η ιστορία των τελευταίων πενήντα χρόνων, νικήθηκε από τον καρκίνο και έφυγε στην Αθήνα το 2012, σε ηλικία 82 ετών.

Το τελευταίο αντίο στον Χρόνη Μίσσιο, από συγγενείς και φίλους, αύριο Τετάρτη στις 2 μετά το μεσημέρι στο Μικροχώρι Καπανδριτίου.

Εκεί όπου ζούσε τα τελευταία χρόνια ασκητικά, σαν κοσμοκαλόγηρος κι ο ίδιος, ακριβώς όπως κι οι ήρωες των βιβλίων του.

Η ζωή του:

Γεννήθηκε στην Καβάλα το 1930, από γονείς καπνεργάτες, και έζησε τα πρώτα παιδικά του χρόνια στα Ποταμούδια, μια γειτονιά με πρόσφυγες, καπνεργάτες από τη Θάσο και παράνομους κομμουνιστές κυνηγημένους από τη δικτατορία του Μεταξά.

Είναι η περίοδος που η οικογένειά του κατέφυγε στη Θεσσαλονίκη και ο Μίσσιος δούλευε μικροπωλητής στο λιμάνι. Το σχολείο το σταμάτησε στη δευτέρα δημοτικού.

Από τα Γιαννιτσά, όπου τον έστειλε ο Ερυθρός Σταυρός, μαζί με άλλα παιδιά για να γλιτώσουν από την πείνα της Κατοχής, πέρασε στους αντάρτες. Με την απελευθέρωση επέστρεψε στη Θεσσαλονίκη και οργανώθηκε στον Δημοκρατικό Στρατό Πόλεων. Το 1947 συνελήφθη, βασανίστηκε και καταδικάστηκε σε θάνατο. Έζησε εννιά μήνες περιμένοντας κάθε πρωί να τον εκτελέσουν και γλίτωσε τον θάνατο χάρη σ' ένα τυχαίο γεγονός.

Από τότε και μέχρι και τον Αύγουστο του 1973 (αμνηστία του Παπαδόπουλου) πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του σε φυλακές και εξορίες, σαν πολιτικός κρατούμενος στη Μακρόνησο, τον Αι- Στράτη, στις φυλακές Αβέρωφ, Κέρκυρας και στον Κορυδαλλό. Εκεί έμαθε να γράφει και να διαβάζει.

Το έργο του:

“Το ξέρω πως έχουμε καιρό να τα πούμε. Όχι, δε σε ξέχασα. Πώς να ξεχάσω, μωρέ, μόνο εσύ μου απόμεινες... Αλίμονο, αν χάσουμε και τη μνήμη μας, πώς θα μπορέσουμε να ξαναονειρευτούμε;... Όχι, ούτε φοβάμαι μη μου κάνει "ψυχολογικό πορτρέτο" η ασφάλεια, άμα βρει τα χειρόγραφά μου σε καμιά έρευνα. Δεν είμαι πια στη φυλακή, κι απ' ότι φαίνεται, θ' αργήσουμε κάμποσο ακόμα να μπούμε... Μπα, γιατί άλλωστε η ασφάλεια ούτε παρεμπιπτόντως, που λένε, δεν ασχολείται πια με μας... [...] (“Χαμογέλα, ρε... τι σου ζητάνε”, 1988)

Το πρώτο του βιβλίο «Καλά, εσύ σκοτώθηκες νωρίς...» (Γράμματα, 1985), τον καθιέρωσε από τους πρώτους μήνες της κυκλοφορίας σαν σημαντικό συγγραφέα στη συνείδηση κριτικής και κοινού.

Την ίδια ανταπόκριση συνάντησαν και τα επόμενα βιβλία του. Όλα με την ίδια αμεσότητα και πολιτική οξυδέρκεια, με την ίδια συμπόνοια για τ' ανθρώπινα, την ίδια τρυφερότητα και γενναιοδωρία ζωής, την ίδια νοσταλγία και απόγνωση που γίνεται φως από τους ανθρώπους στο μαχαλά. Με το κλειδί πάντα κάτω απ' το γεράνι που, όμως, “δεν είναι σαν τα άλλα τα κλειδιά”.

Και στα βιβλία του “Τα κεραμίδια στάζουν”, “Το κλειδί είναι κάτω από το γεράνι”, “Ντομάτα με γεύση μπανάνας”, όλα δείχνουν ότι ο συγγραφέας το είχε πια βρει για τα καλά αυτό το κλειδί.

Ρεπορτάζ: Ελένη Γκίκα

Το καλοκαίρι του 2011 ο Χρόνης Μίσσιος έδωσε μία από τις τελευταίες συνεντεύξεις του στο Car and Driver. Δείτε την εδώ

Η απώλεια του Χρόνη Μίσσιου προκάλεσε συγκίνηση και αντιδράσεις στον πολιτικό κόσμο.

«Μια σπουδαία φωνή σίγησε, μια αιχμηρή πένα έσβησε, ο Χρόνης Μίσσιος, συγγραφέας των εμβληματικών βιβλίων «Καλά, εσύ σκοτώθηκες νωρίς» και «Χαμογέλα ρε, τι σου ζητάνε». Αγνός ιδεολόγος σε ταραγμένες εποχές, ο Χρόνης Μίσσιος, πίστεψε στις ιδέες του, τις υπερασπίστηκε με πάθος και πλήρωσε γι' αυτές, με πολύ μεγάλο προσωπικό κόστος. Θα μείνει όμως ζωντανός στη μνήμη μας και στη μνήμη των επόμενων γενιών για την παρακαταθήκη που μας άφησε: τα βιβλία του στα οποία αποτύπωσε με απαράμιλλη ενάργεια και καθαρότητα ψυχής τα βιώματά του και την εποχή του. Εκφράζουμε στους οικείους του τα πιο θερμά μας συλλυπητήρια», αναφέρει στην συλληπητήρια δήλωσή του, ο κυβερνητικός εκπρόσωποςΣίμος Κεδίκογλου.

Ο Φώτης Κουβέλης δήλωσε: «Ο Χρόνης Μίσσιος υπήρξε ένας σημαντικός αγωνιστής της Αριστεράς. Συνεπής στους αγώνες του (Εθνική Αντίσταση, καταδίκη εις θάνατον, πολυετής φυλακή και εξορία), συνεπής και στον αντιδογματισμό και στην ελευθερία της σχέσης του με την Αριστερά.

Αναθεωρώντας διαρκώς την αντίληψή του για την πολιτική και αναζητώντας τη σύγχρονη Αριστερά και τα προτάγματά της, στα χρόνια της Μεταπολίτευση στράφηκε περισσότερο στον αγώνα για την προστασία του περιβάλλοντος, των δικαιωμάτων και των ελευθεριών. Στα βιβλία του αποτύπωσε την εποχή του και τη συμμετοχή του στο αριστερό κίνημα με την ίδια ευθύτητα και αντισυμβατικότητα που χαρακτήριζε την πολιτική του διαδρομή.

Εκφράζω τη βαθιά μου θλίψη για την απώλεια του Χρόνη Μίσσιου και τα συλλυπητήριά μου στους οικείους του.

ΣΥΡΙΖΑ: Θα τον θυμόμαστε με συγκίνηση και θαυμασμό

«Στη ζωή του Χρόνη Μίσσιου αποτυπώνεται με τον πιο εύγλωττο τρόπο ένα μεγάλο μέρος της ιστορίας της Αριστεράς της πατρίδα μας«, αναφέρει σε ανακοίνωσή του ο ΣΥΡΙΖΑ, στην οποία προστίθενται τα εξής:

«Γιός καπνεργάτη, δεν μπόρεσε να τελειώσει το δημοτικό για οικονομικούς λόγους, εντάχθηκε στην Αντίσταση τα χρόνια της κατοχής, κυνηγήθηκε στην διάρκεια του εμφυλίου, ενώ φυλακίστηκε και κατά τη διάρκεια της Χούντας. Ο μοναδικός αυθεντικός λαϊκός και ανθρώπινος τρόπος γραφής του και το ανοιχτό του πνεύμα, τον έκαναν αγαπητό όχι μόνο στον κόσμο της Αριστεράς αλλά και ευρύτερα. Όσοι τον γνωρίσαμε από κοντά ή μέσα από τα βιβλία του, θα τον θυμόμαστε με συγκίνηση και θαυμασμό».

Νεολαία Συνασπισμού: Καλό ταξίδι ανυπότακτε και αιρετικέ Χρόνη

«Αποχαιρετούμε με σεβασμό και θλίψη τον Χρόνη Μίσσιο, μια από τις μεγαλύτερες μορφές του πνευματικού κόσμου και του αριστερού κινήματος. Τα βιβλία του, οι μαρτυρίες του από τις εξορίες και τις φυλακίσεις, που του επέβαλλε το κράτος των εθνικοφρόνων και η χούντα των συνταγματαρχών, αποτελούν τη μεγάλη συμβολή και παρακαταθήκη που αφήνει πίσω του. Καλό σου ταξίδι ανυπότακτε και αιρετικέ σύντροφε Χρόνη», αναφέρει σε ανακοίνωσή της η νεολαία του Συνασπισμού.

Πληροφορούμενος τον θάνατο του συγγραφέα Χρόνη Μίσσιου, ο αναπληρωτής υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού, αρμόδιος για θέματα Πολιτισμού, Κώστας Τζαβάρας, προέβη στην ακόλουθη δήλωση:

«Έφυγε ένας σημαντικός άνθρωπος του πνεύματος. Ένας άνθρωπος ανήσυχος και ασυμβίβαστος, που με το συγγραφικό του έργο πλούτισε τα ελληνικά γράμματα. Με την αμεσότητα της γραφής και την ιδιαίτερη ματιά του άνοιξε για πολλούς από εμάς ένα παράθυρο στο ''δύσκολο'' κόσμο της νεώτερης ελληνικής ιστορίας. Η απώλειά του αφήνει ένα σημαντικό κενό. Εκφράζω τα θερμά μου συλλυπητήρια στην οικογένειά του».